ÜMİT ŞİMŞEK
Giriş
Haberin girişi, 5N 1K’nın en önemli unsurlarını içine alan bir paragraftır. Esas itibarıyla tek bir cümle olması gerekmiyor ise de, zamanımızın okuma alışkanlıkları ve dikkat dağıtan unsurlar dikkate alındığında, bir haber metninin paragraflarını, özellikle ilk paragraflarını birer cümle olarak düşünmek daha doğru olacaktır. Bu itibarla, “giriş paragrafı” dediğimiz zaman, nadir istisnalar dışında bu “giriş cümlesi” olarak anlaşılmalıdır.
“Giriş cümlesi ne kadar uzun olmalı?” sorusuna verilebilecek kesin bir cevap yoktur. Her ne kadar ortalıkta bazı rakamlar dolaşıyorsa da, bunlar gereğinden fazla ciddîye alınmamalıdır. Bu tür rakamlar ekseriyetle İngilizce literatürden alınmıştır ve meselâ “25 kelimelik İngilizce bir cümle Türkçeye çevrilince kaç kelime eder?” mantığıyla üretilmiştir. Oysa cümleler kelimelerden kurulduğu gibi, kelimeler de hecelerden kurulur; ortalama bir haber veya makaledeki İngilizce kelimelerin çoğunluğu ise tek veya iki hecelidir. Diğer yandan, cümle öğelerinin cümle içindeki yerleşimi de Türkçede farklı bir mantık takip ettiği için, cümle uzunluğu ile ilgili olarak okuma kolaylığı açısından yapılacak bir tesbitin sadece kelime sayısına dayanması güvenilir sonuçlar ortaya çıkarmayacağı aşikârdır. Bunun yerine, “haberin bütünlüğünü bozmayacak şekilde en can alıcı unsurlarını en kısa yoldan ifade edecek bir cümle” dersek, giriş paragrafı için biraz daha gerçekçi bir tarif yapmış oluruz.